Alaca İlçesinin tarihi M.Ö. 5000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Eskiçağ' da ilçe merkezinin bulunduğu alan, "Etonia" olarak geçmektedir. XIX. ve XX. yy.' larda Hüseyinova yöre adı yerine, nahiye ve bucak adının tanımlanmasında önceleri bucak olan Alaca, Hüseyinabâd adıyla 1919'da ilçe olmuş, Alaca adı ise 1932'de resmiyet kazanmıştır. İl merkezine uzaklığı 50km'dir.Yozgat-Çorum, Sungurlu-Tokat karayollarının kesiştiği yerde bulunmaktadır. Kuzeyinde Çorum, güneyinde Yozgat, doğusunda Çekerek, batısında Sungurlu vardır.
Alaca'da turizme açık en önemli tarihi yerler Eskiyapar ve Mahmudiye köyündeki tarihi kalıntılar ile Hitit Dönemi eserleriyle dolu olan Alacahöyük, Kalınkaya ve Pazarlı ören yerleridir. Gerdekkaya mezarı ile Koçhisar Mağarası da turistlerin uğrak yerlerindendir. İlçe merkezinde 1763 yılında Ömer Osman Paşa tarafından yaptırılan Eski Cami ile 1893 yılında Ardahan Göçmeni Şeyh Efendi tarafından ahşap olarak yaptırılan Yeni Cami ve Hüseyin Gazi Türbesi de tarihi değeri olan yapılardır.
İlçe yüzölçümü 1.346 km², rakımı 950 m'dir. Çorum'a 52 km, Yozgat'a 53 km, Sungurlu'ya, 43 km'dir. İlçe yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. Yıllık ortalama yağış miktarı 376 mm.'dir. 2019 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre ilçe merkezinde 19.581, köylerde 11.540 olmak üzere toplam 31.121 nüfus mevcuttur. İlçede 101 köy İlçe merkezinde yedi, mahalle mevcuttur.